De Rhodopen is het grootste gebergte in Bulgarije en beslaat een zevende van het Bulgaarse grondgebied. Het gebergte ligt in het zuiden van Bulgarije en loopt door tot in Noord-Griekenland. Golyam Perelik (2191m) is zijn hoogste top. De naam van het gebergte heeft een Thracische oorsprong. De Thracische stammen bewoonden eeuwenlang de Rhodopen en er zijn nog veel overblijfselen van hun cultuur te vinden, zoals megalieten en andere heiligdommen. Geomorfologisch gezien zijn de Rhodopen de oudste bergketen van Bulgarije. De bergketen kan worden onderverdeeld in de oostelijke en westelijke Rhodopen. De twee delen verschillen erg van elkaar. Het westelijke deel is veel hoger en het klimaat is overwegend als dat in het hooggebergte. Het oostelijke deel heeft een heuvelachtig reliëf, waar de gemiddelde hoogte slechts 230 m bedraagt. Het klimaat is erg mild in de winter en erg warm in de zomer. Een aanzienlijk deel van de Bulgaarse waterkrachtcentrales is geconcentreerd in het westelijke deel van de bergketen. Er zijn veel stuwdammen, die worden gebruikt voor elektriciteitswinning, irrigatie en als toeristische bestemmingen. In het gebied zijn vijftien reservaten, waarvan sommige onder bescherming van UNESCO staan.
Er zijn meer dan 50 berghutten in het Rodopegebergte. Helaas zijn sommige ervan geheel gesloten en andere zijn alleen zomers geopend. De meeste wandelaars en bezoekers verblijven het liefst in enkele van de vele guesthouses of kleinere hotels de dorpen en kleine steden van de regio, zoals de steden Smolyan, Chepelare, Kurdzhali, Velingrad, Devin, Zlatograd en de dorpen Shiroka Laka, Yagodina, Gela, Trigrad, Orehovo, Kovachevitsa en vele anderen.
Er lopen veel wandelroutes en -paden door het oostelijke en westelijke deel van het Rodopegebergte. Helaas zijn alleen de populairste zeer goed gemarkeerd en u kunt er dus gemakkelijk verdwalen. Het Rodopegebergte is geschikt voor elke wandelaar, ongeacht uw wandelervaring. U kunt ofwel korte wandelingen maken rond enkele van de dorpen of interessante bezienswaardigheden (bijv. het dorp Trigrad met zijn grotten), of meerdaagse wandeltochten maken, met 6-7 uur lopen per dag (sommige individuele wandeltochten bieden de mogelijkheid om alleen met een een dagrugzak op, terwijl uw overige bagage tussen de accommodaties wordt vervoerd). In vergelijking met Rila en Pirin zijn de wandelroutes hier gemakkelijker en dus zijn de wandeltochten hier qua moielijkheidsgraad, gemakkelijk tot middelzwaar. Het Rodopegebergte is één van de beste plekken in Bulgarije om wandelen te combineren met het bezoeken van bezienswaardigheden. Alle wandeltochten hebben een of meerdere wandeldagen in dit gebergte. Het gedeelte in de buurt van de Griekse grens was tijdens het communisme zeer beperkt toegankelijk en beetje bij beetje geeft dit unieke deel zijn geheimen en tradities prijs. Dit is dé plek om Bulgaarse gastvrijheid te ervaren. De populairste wandelroutes en toeristische trekpleisters bevinden zich in de regio tussen de dorpen Orehovo, Trigrad en Smolyan.
Er zijn heel veel natuurlijke en culturele bezienswaardigheden in Rhodopen, dit zijn enkele voorbeelden:
• Milieucentrum “Eastern Rhodope” – gelegen in de stad Madzharovo. Hier kunt u meer te weten komen over de gieren en ze in hun natuurlijke habitat zien vliegen.
• Chudnite mostove (De Schitterende bruggen) – een indrukwekende rotsformatie. De twee rotsbruggen bevinden zich aan de voet van de top Golyam Persenk piek en zijn gevormd door de eroderende activiteit van de rivier (vroeger met een veel hoger waterpeil).
• Enkele van de beroemde grotten die u kunt bezoeken: “Yagodina”, “Bacho Kiro”, “Uhlovitsa”, “Snezhanka”, “Dyavolsko Gurlo” (De keel van de duivel keel) enz.
• Kardzhali – in en nabij deze stad zijn veel interessante plaatsen te vinden: Het historisch museum; Kardzhali stuwdam; de unieke baarmoedergrot; vreemde rotsformaties – de versteende paddenstoelen en de versteende bruiloft; de ruïnes van drie forten – Moniak, Hisara, Ustra.
• Perperikon en Tatul – twee zeer beroemde Thracische heiligdommen.
• De Duivelse Brug – een spectaculaire brug over de rivier de Arda, nabij de stad Ardino. Hij werd 500 jaar geleden gebouwd. Er zijn interessante legendes over de architect en de bouw van de brug. Sommige mensen zeggen, dat als u op een bepaald moment van de dag de brug en het water eronder bekijkt, u het gezicht van de duivel kunt zien.
• U kunt een wandeling maken op één van de mooie natuurpaden, de meeste duren 2-4 uur. De mooiste en drukst bezochte is de “Kloof met de watervallen” nabij de stad Smolyan.
• Shiroka Laka dorp – een architectonisch en folkloristisch reservaat met veel bewaard gebleven oude huizen.
• Rhodopische stuwmeren – u kunt ontspannen en genieten van het schilderachtige landschap aan de oevers van de stuwmeren van Kardzhali, Beglika, Vacha, Shiroka polyana, Dospat, Toshkov chark.
• Zlatograd – in het centrum van de stad ligt een etnografisch openluchtcomplex.
• Mezek – een Thracische tombe nabij de grens met Griekenland.
• Belintash – een Thracisch heiligdom, nabij het dorp Mostovo.
• Bachkovo-klooster – het op één na grootste klooster van Bulgarije.
• Kovachevitsa – een klein dorp met bewaard gebleven oude stenen huizen.
• Twee prachtige kloven – Boeinovo en Trigrad Zhdrelo.
Het goede klimaat en de bodemdiversiteit bepalen de grote biodiversiteit in het Rodopegebergte. Er zijn meer dan 2000 plantensoorten, waarvan 90 endemisch voor het Balkanschiereiland. De bekendste plant in de regio is de Haberlea rhodopensis. De legende luidt, dat de plant groeide uit het bloed van de Thracische zanger Orpheus. Typische vertegenwoordigers van de loofbomen zijn: De eik, de haagbeuk, de wintereik, de wilde peer, de beuk, de es. Van de naaldbomen zijn de meest voorkomende soorten: Sparren, witte en zwarte dennen. U kunt deze alleen in het westelijke deel van het gebergte zien.
Zoogdieren in dit gebied zijn wolven, wilde zwijnen, bruine beren, Balkangemzen (wilde geiten) en konijnen. De insectenliefhebbers kunnen genieten van een variatie van 200 lieveheersbeestjes. De Oostelijke Rhodopen is een paradijs voor ornithologen. Er zijn meer dan 270 vogelsoorten. Onder hen zijn drie soorten gieren en bijna alle Europese adelaars en valken. De regio herbergt de grootste populaties van vale gieren en aasgieren op het Balkanschiereiland. De Trigradkloof is een wereldberoemde plek om rotskruiper te spotten.
Het aantal festivals en evenementen dat in de Rhodopen plaatsvindt is enorm en sommige hebben een eeuwenoude geschiedenis. Dit zijn slechts enkele voorbeelden:
• Nationaal doedelzakfestival – vindt jaarlijks in het eerste weekend van augustus plaats in het dorp Gela. U kunt genieten van het unieke geluid van de Bulgaarse doedelzak. (VIDEOCLIP – het officiële wereldrecord – een ensemble van 333 doedelzakken)
• Festival van het brood – vindt plaats in augustus in de buurt van het dorp Rabovo. U kunt ‘de weg’ van het brood zien, van het maaien van het spelt (de oudste Bulgaarse graansoort) tot het gebakken brood.
• Beglika-fest – vindt jaarlijks in augustus plaats rond het Beglikastuwmeer. Een festival met optredens en creatieve activiteiten in de open lucht. Het combineert sport, kunst, onderwijs, muziek en milieubewustzijn. Een festival met een duurzaam en milieuvriendelijk gedachtengoed.
• July Jazz – een openlucht muziekfestival voor ethno-jazz, jaarlijks in juli in de buurt van de top van Perelik.
Luister en geniet van de Cosmic Voices van Bulgarije: Het lied “Izlel e Delyo haidutin”, uitgevoerd door Valya Balkanska, was één van de uitverkorenen liederen en opgenomen in de Gouden schijf van het ruimteschip Voyager als muzikale boodschap van de aarde tot ver in de ruimte. In 2004 overschreed Voyager de grenzen van het zonnestelsel.